فن کویل یکی از پراهمیت‌ترین دستگاه‌های گرمایش و سرمایش در همه ساختمان‌ها می‌باشد. این دستگاه در طول سال جهت تامین دمای مطلوب اداره‌جات، اماکن مسکونی ، تجاری و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله به طور مفصل به مبحث فن کویل چیست و انواع آن پرداخته می‌شود.

فن کویل چیست؟

همان‌طور که از اسم فن کویل مشخص است، این دستگاه از یک فن و یک مبدل حرارتی یا کویل همراه یک فیلتر و همچنین یک مدار کنترل ساده ایجاد شده است. در حقیقت این سیستم یک جزء از یک سیستم تهویه مطبوع است که این روزها به طور گسترده در ساختمان‌های اداری ، مسکونی و یا تجاری استفاده می‌شود.

فن کویل دستگاهی با ظرفیت متغیر می‌باشد که بعضی وقت‌ها با جذب هوای موجود دمای محیط اطراف را تنظیم خواهد کرد. کنترل با استفاده از کلید روشن/خاموش دستی یا ترموستات انجام می‌گیرد. ترموستات هوا یا شیر کنترل حکم می‌کند که با تغییر سرعت فن یا تغییر مقدار آب ورودی به کویل می‌توان به دمای مورد نظر در هر مکانی دست یافت.

نحوه کار فن کویل

فن کویل‌ها مثل داکت اسپلیت نوعی تجهیزات تهویه مطبوع می‌باشند که جهت خنک‌سازی و گرمایش محیط بکار گرفته می‌شوند. تفاوت اصلی این دو دستگاه در این هست که داکت اسپلیت گاز مبرد فریون را جهت خنک سازی بکار می‌ گیرد، اما فرآیند خنک‌سازی و گرمایش فن کویل با ورود آب به کویل از طریق چیلر و یا پکیج انجام می‌شود.
نمودار زیر اجزاء این نوع سیستم دو لوله را نشان می‌دهد. با روشن شدن دستگاه، هوا از طریق دریچه برگشتی به سمت داخل منتقل می‌شود. پس از گذشت از فیلتر و مبدل حرارتی هوا وارد کانال شده و از دریچه رفت، وارد ساختمان خواهد شد. همچنین در حالی که دستگاه روشن است، گردش هوا وجود دارد.

انواع فن کویل

فن کویل‌ها در نوع‌های سقفی، کانالی، کاستی، دیواری و زمینی بسته به محل کارگذاشتن و شکل، تولید و ارائه می‌شوند. در ادامه با تمام این مدل‌ها همراه خصوصیات، طراحی و تصویر هر کدام بیشتر آشنا خواهید شد.

فن کویل سقفی (CEILING)

فن کویل سقفی یکی از پراستفاده‌ترین مدل‌های این محصول است و دارای دو نوع فن کویل سقفی توکار و روکار می‌باشد. اکثراٌ در فن کویل‌های سقفی توکار، دستگاه داخل سقف کاذب یا بالای آن تعبیه می‌شود و فقط یک دریچه تهویه قابل مشاهده است که از طریق آن هوای سرد و یا گرم وارد محیط اطراف می‌شود. خصوصیت پنهان بودن دستگاه و اشغال نکردن فضای اطراف، موجب شده تا نوع سقفی دستگاه طرفداران بیشتری داشته باشد. فن کویل سقفی هوای محیط را از پایین می‌مکد و زمانی که هوا از روی کویل گرم یا سرد عبور کرد،

نکته با اهمیت در مورد فن کویل سقفی ابعاد آن‌ها و به خصوص ارتفاع آن‌ها از نظر امکان قرار دادن و نصب لوله‌های مناسب بر روی سقف کاذب می‌باشد.

فن کویل کانالی (DUCTED)

این رقم از فن کویل‌ها به طور معمول قدرت و باد زیادتری دارند. در فضاهای بزرگتر مثل مدرسه‌ها، بیمارستان‌ها، اداره‌جات، کارخانه‌ها بکار گرفته می‌شوند. فن کویل‌های کانالی دارای ظرفیت تهویه از 600 تا 2000 فوت مکعب در دقیقه (CFM) هستند و در فضاهایی که نیاز به هدایت هوای سرد یا گرم از راه کانال به اتاق ‌های مجاور بدون آلودگی را دارند، فن کویل‌های کانالی انتخاب مناسبی هستند.

فن کویل کاستی (CASSETTE)

یکی از انواع فن کویل‌های مدرن را می‌توان فن کویل کاستی نام برد،  این نوع فن کویل‌ها بر پایه روش هوادهی در دو گروه یک طرفه و چهار طرفه قرار می‌گیرند. فن‌های یک طرفه دارای باد از یک طرف هستند و در گوشه‌های سقف تعبیه می‌شوند. فن‌های چهار طرفه دارای باد از چهار طرف بوده و در مرکز فضا تعبیه می‌شوند.

فن کویل‌های کاستی از نظر لوله‌های متصل شده به دستگاه در دو گروه دو لوله‌ای و یا چهار لوله‌ای قرار می‌گیرند. دو لوله‌ای، تنها یک لوله رفت و یک لوله برگشت برای یک کویل دارند، اما فن کویل‌های چهار لوله‌ای، دو لوله رفت و دو لوله برگشت برای دو کویل دارند.

فن کویل کاستی روی سقف کاذب تعبیه می‌شود و شبیه فن کویل سقفی تنها دریچه‌اش نمایان می‌باشد. نیازی به اشغال محیط اطراف ندارد و ظاهری زیبا و نوین نیز دارد.

فن کویل زمینی (FLOOR STANDING)

تعبیه آسان و هزینه مناسب فن‌های زمینی یکی از مزایای این گونه فن کویل نسبت به گونه‌های دیگر فن کویل‌ها می‌باشد. فن کویل‌های زمینی در طرح‌های بالا زن، رو به رو زن و شیب‌دار ایجاد می‌‌شوند. ظرفیت تهویه این فن کویل‌ها تا 1200 فوت مکعب در دقیقه (CFM) می‌باشد و دمای هوای خروجی آن توسط ترموستات قابل کنترل است. لوله کشی فن کویل‌های زمینی به دو شکل روکار و یا توکار انجام می‌شود، در شکل روکار لوله‌ها در دیوار تعبیه می‌شوند ولی در شکل توکار لوله‌ها داخل دیوار تعبیه می‌شوند. قیمت با صرفه دستگاه و نصب و نگهداری راحت، این مدل فن کویل قدیمی را جهت مصارف اداری و یا مسکونی مورد توجه قرار داده است.

فن کویل دیواری (WALL MOUNTED)

یک فن کویل‌ دیواری شبیه به یک یونیت اسپلیت است و روی دیوار تعبیه می‌شود. با اختلاف در اینکه اندازه فن کویل ، بزرگتر از اسپلیت است، زیرا در کویل اسپلیت، مبرد  ولی در کویل فن کویل، آب گرم و یا سرد جریان می‌یابد. کاربران خانگی و سازندگان تاسیسات ساختمانی به این مدل فن کویل توجه زیادی دارند زیرا نسبت به گونه‌های دیگر نوین‌تر و زیباتر است و صدای کمی نیز دارد. علاوه بر این، معمولاً نیازی به ترموستات دیواری ندارند و سرعت فن به راحتی از طریق یک کنترل از راه دور قابل تنظیم است.

اجزاء مهم فن کویل کدامند؟

با عنایت به اینکه فن کویل‌ها در گونه‌های متفاوتی تولید و توزیع می‌شوند، امکان دارد هر کدام از آن‌ها دارای اجزای خاص خود باشند، در ادامه به قطعات رایج و مهم مورد استفاده در فن کویل‌ها اشاره می‌شود.

فن : موجب گردش هوا در داخل و بیرون از فن کویل شده و توسط الکتروموتور به حرکت در می‌آید.

موتور فن: این قطعه باعث حرکت و تنظیم سرعت فن می‌شود که به دو شکل سه دور و یا چهاردور وجود دارد.

ترموستات: این قطعه از جزء‌های اصلی فن کویل می باشد که باعث کنترل دمای محیط می‌شود.

کویل: این قطعات مبدل‌های حرارتی فن کویل هستند که معمولاً از لوله‌های مسی و فین‌های آلومینیومی ساخته می‌شوند. کویل نقش مجرای آب را در فن کویل بازی می‌کند. همچنین در شکل‌های دو ردیفه و سه ردیفه وجود دارند. دمای هوای خارج شده از فن کویل بستگی به دمای آب داخل کویل دارد. مثلاً اگر دمای آب داخل کویل گرم باشد، هوای خارج شده نیز گرم است. بنابراین فضای محیط نیز گرم می‌شود. در صورت وجود آب سرد در کویل، فرآیند خنک‌سازی نیز به همین ترتیب انجام می‌شود.

فیلتر: این قطعات در مسیرهای ورودی فن کویل قرار می‌گیرند و بدین ترتیب از ورود گرد و غبار و اجسام خارجی مانند حشرات به داخل دستگاه جلوگیری می‌کند، به این صورت نه تنها هوای خروجی از دستگاه تمیز خواهد بود بلکه عمر مفید دستگاه افزایش می‌یابد.

جعبه برق: موتور درون فن کویل با موتور الکتریکی کار می‌کند؛ بنابراین جهت کارکردن موتور از جعبه برق استفاده خواهد شد.

سینی تخلیه: در فن کویل‌ها برای جمع کردن قطرات آب بدست آمده از تقطیر در کویل‌ها، سینی شیب‌دار در آن نصب شده و یک لوله جهت تخلی کردن آب گذاشته شده است.

مزایای فن کویل

1.  برعکس داکت اسپلیت، امکان کنترل جداگانه دما در اتاق یا محیط‌های گوناگون ساختمان هست.
2.  در ساختمان‌ها با متراژهای زیاد، به کارگیری فن کویل‌های متعدد همراه یک یا دو چیلر مرکزی، محدودیتی را ایجاد نمی‌کند.
3. گوناگونی در طراحی یونیت‌های فن کویل، شبیه یونیت‌های داخلی در وی آراف موجب می‌شود تا بتوان مدلی مناسب با محدودیت‌های معماری در ساختمان و طبق سلیقه مصرف کننده را تعبیه کرد.
4.  فن کویل به دلیل ایجاد هوای گرم لازم در فصل سرما، برق کمتری استفاده می‌کند.

معایب 

1. در فن کویل‌ها در صورت استفاده یک چیلر برای هر یونیت، مصرف انرژی را در فصول گرما به صورت مستقل می‌توان کنترل کرد.
2. در ساختمان‌ها با متراژهای کم، مخارج سرمایه‌گذاری جهت خریدن چیلر و یا فن کویل در مجموع نسبت به کولر گازی، داکت اسپلیت و همچنین وی آر اف بیشتر می‌باشد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و نیز دریافت مشخصات فنی کامل و استعلام قیمت، با گروه کارشناسان بادبان تهویه پارسیان با شماره‌های 09190911891 – 02122581821 تماس حاصل نمائید.
مهم

نتیجه گیری

شرکت بادبان تهویه پارسیان، متخصص در طراحی و عرضه مناسب‌ترین سیستم‌های برودتی و تهویه مطبوع است. این شرکت مطابق نیاز واقعی مشتری، آماده ارائه انواع فن کویل (زمینی، دیواری، کاستی، سقفی توکار و کانالی) در ظرفیت‌های مختلف می‌باشد.

سوالات متداول 

مزایای استفاده از فن کویل را ذکر کنید؟

قابلیت کنترل مستقل دما، امکان سرمایش و گرمایش همزمان

قیمت فن کویل چقدر می‌باشد و چه عامل‌هایی در آن نقش دارد؟

هزینه فن کویل به ظرفیت هوادهی دستگاه و همچنین نوع آن وابسته است، مثلا سقفی و یا زمینی، دو لوله‌ و یا چهار لوله‌ای.